Categoriearchief: Lezingen

“Staat en taboe. Politiek van de goede dood” van Paul Frissen, Boom Amsterdam 2018

Bespreking bij de vernissage in Den Haag op 12 november 2018

Enkele weken geleden hield ik een verhaal voor een grote groep artsen die euthanasie praktiseren bij psychiatrische patiënten. Ik was uitgenodigd te spreken onder een soort titel als Euthanasie als laatste troost bij psychiatrisch lijden.

Ik ving aan met een oud gedichtje van Tsjwang Tze dat als volgt gaat:

Om vissen te vangen gebruikt men aas. Heeft men de vissen gevangen, dan kan men het aas vergeten
Om konijnen te vangen gebruikt men een strik. Heeft men de konijnen gevangen, dan kan men de strik vergeten.
Men gebruikt woorden om hun betekenis uit te drukken. Wordt de betekenis verstaan, dan kunnen de woorden vergeten worden. Waar vind ik een mens die de woorden vergeet opdat ik met hem praten kan? Lees meer …

De strafrechtelijke impuls voor een goede euthanasiepraktijk

Lezing van Rinus Otte op het SCEN-congres van 22 november 2017

Geachte dames en heren medici en andere toehoorders,

De discussie rondom euthanasie en ‘voltooid leven’ in het kielzog daarvan is volop gaande: publicaties in dag- en vakbladen, boeken, Kamervragen en onlangs een rondetafelbijeenkomst over euthanasie in de Tweede Kamer. Uw vakgebied bevindt zich meer dan ooit in het middelpunt van de belangstelling, zo ook van het Openbaar Ministerie. Natuurlijk heeft u ook vernomen van het strafrechtelijk onderzoek dat onlangs is gestart naar een arts die euthanasie toepaste op een patiënte met dementie in een vergevorderd stadium en dat creëert misschien ook enige onrust. Lees meer …

De inhoud van de rechterlijke functie? Zonder duidelijkheid geen kwaliteit noch onafhankelijkheid

Door Herman Tjeenk Willink

Deze bijdrage vormt een bewerking van de inleiding die Herman Tjeenk Willink hield op de gerechtsvergadering van de Rechtbank Noord-Nederland op 9 mei 2017 met als thema ‘Kijk naar je eigen!’. De andere inleiding werd verzorgd door Rick Robroek en is hier te vinden.

Ter voorbereiding op deze bijzondere gerechtsvergadering, en mijn aandeel daarin, zijn u verschillende stukken toegezonden.* De boodschap uit al die stukken is steeds dezelfde:

De democratische rechtsstaat is geen rustig bezit. Door gebrekkig onderhoud vindt er een sluipende uitholling (betonrot) plaats. Die uitholling bedreigt ook de rechterlijke macht. Rechters bieden daartegen tot nu toe zelf onvoldoende inhoudelijk tegenwicht. Lees meer …

Een spiegel voor de rechtspraak

Deze bijdrage vormt een bewerking van de inleiding die Rick Robroek hield op de gerechtsvergadering van de Rechtbank Noord-Nederland op 9 mei 2017 met als thema ‘Kijk naar je eigen!’. De andere inleiding werd verzorgd door Herman Tjeenk Willink en zal binnenkort te lezen zijn op dit blog.

Laat ik mijn inleiding beginnen met twee vragen: zou een discussie over de wijze waarop professionals hun werk als professional moeten verrichten over geld moeten gaan? Of anders gezegd: vindt u dat we het vandaag over geld moeten hebben? Ik denk dat iedereen het over eens is dat dat niet het geval zou moeten zijn. Ik onderschrijf die stelling en ik zal u zo vertellen waarom. Lees meer …

Passie binnen het recht, maar welke passie en met welk recht?

Rinus Otte
Meillo-lezing 8 oktober 2015

1. Inleiding

Aan mij is gevraagd te spreken over de wijze waarop de vrijheid van meningsuiting wordt uitgeoefend in het algemeen en jegens de rechtspraak in het bijzonder. De andere twee sprekers Wijnberg en Duursma menen dat dit recht vrijwel ongebreideld kan worden uitgeoefend respectievelijk dat er paal en perk aan de verbale vernielingen moet worden gesteld. Ik kies een andere invalshoek. Ik schaar passie gemakshalve gelijk aan vrijheid van meningsuiting, want de vrijheid van spreken wordt vaak benut als er boosheid of andersoortige emotie in het spel is. Gepassioneerd wordt iets bestreden of verdedigd. Ik ben voor deze bijdrage blijven hangen bij die passie. Daar hang ik mijn verhaal aan op en waarbij mijn invalshoek is dat de rechtspraak eerst het eigen huis op orde moet hebben voor men zich boos maakt over de houding van politici, burgers of journalisten die te schielijk en te vrijuit zouden spreken en oordelen over de (kwaliteit van de) rechtspraak. Lees meer …

Bijdrage hoorzitting Tweede Kamer 5 maart 2014 over het tweefasenproces

1. Inleiding
Het thans aanhangige voorstel om de inrichting van het strafproces te differentiëren in twee fasen, dat van de schuldvraag en die van de strafoplegging is niet nieuw. Enkele decennia geleden werd al gepleit voor twee berechtingsfasen. De toenmalige A-G bij de Hoge Raad en hoogleraar Jan Leijten bepleitte dit in 1979 omdat hij de emoties van de slachtoffers niet wilde vermengen met de zakelijke beoordeling van de schuldvraag. De sterker opkomende belangen van slachtoffers alsmede de proceshouding van verdachten heeft de huidige idee van gefragmenteerde berechting gekatalyseerd. De gedachte is dat het slachtoffer geen sluitstuk in het strafproces mag vormen en dat verdachten geen TBS mogen ontlopen door te weigeren mee te werken aan de onderzoek dat nodig is om de maatregel van TBS op te leggen. Mijn voorzichtigheid is vooral ingegeven door organisatorische bezwaren. Ik heb kennis genomen van de aarzelingen van staatssecretaris Teeven over de invoering van een tweefasenproces. Omdat dit idee nog boven de parlementaire markt zweeft zal ik er eerst bij stilstaan. Lees meer …

Het organiseren van de forensische zorg in het strafrecht. Deel 2

Mensen zijn vaak bang. Velen zijn bang om te sterven, om ziek te worden, om risico’s te lopen, om niet gelukkig te zijn. Daarom dekken we ons in met gezond eet- en leefgedrag, met verzekeringen en met wetenschappelijke inzichten over wat we mogen verwachten. Angst is op zich niet verkeerd, het is een natuurlijk instinct, bij de een sterker of zelfs overtrokken ontwikkeld dan bij de ander, dat ons hoedt voor gevaarlijk gedrag van onszelf of van anderen. Ook rond min of meer geestelijk gestoorde delinquenten doen zich angsten voor, angsten die we proberen te bezweren met voorspellende formules over de kans op recidive. Over de zin en onzin van die angst en in het bijzonder over de zin en onzin van die formules gaat deze korte bijdrage. Lees meer …

Afscheid van de besturende strafrechters bij de opheffing van het Landelijk Overleg Voorzitters Strafsectoren op 23 november 2012

Beste collega’s,

Inleidende herinneringen
Toen ik enkele jaren geleden stopte met het besturen van een strafsector was dat omdat ik koos voor de inhoud van het rechterswerk. Dit is ironie, maar de laatste maanden hoor ik vaker van zittende gerechtsbestuurders die geen nieuwe bestuursfunctie gaan bekleden dat ze kiezen voor de inhoud van het rechterswerk, werk dat ze voor een groot deel achter zich gelaten hebben. Dat zou als een teruggang naar het primaire proces kunnen worden ervaren. Dit is een van de redenen waarom ik vanmiddag de verhouding tussen besturen en rechtspreken centraal stel. Ik doe dat aan de hand van mijn persoonlijke herinneringen aan het LOVS en probeer vooruit te blikken, voor zover dit al mogelijk is. In lijn met een klassiek document, de Heidelbergse Catechismus, schets ik eerst de ellende, daarna de verlossing en ik eindig met de dankbaarheid. Lees meer …